L-aħħar darba li kantajt l-innu ta’ pajjiżi kien waqt id-dimostrazzjoni fil-11 ta’ Lulju 2021. Kulħadd f’Kuba kanta l-innu dakinhar, mimli emozzjoni li ma tistax tiġi espressa. Imbagħad ġew l-għajbien u s-silenzju madwar il-gżira. Minn dakinhar ’l hawn, l-innu Kuban ma baqax ikanta bl-istess mod.

Jisimni Frank D. Blanco . Jiena produttur tal-films u kittieb Kuban indipendenti. Minn mindu miet nannu fi Frar ta’ din is-sena, kont qed niżviluppa dokumentarju dwar l-istorja ta’ ħajtu, il-ħolma tal-ġenerazzjoni li kien jappartjeni għaliha (dik inkarigata bil-bini tar-rivoluzzjoni soċjalista), u kif żmieni jittratta l-wirt ta’ dik il-ħolma mkissra.

In-nannu tiegħi kien il-vuċi ewlenija fil-mikrofonu meta saret ir-reġistrazzjoni uffiċjali tal-innu ta’ pajjiżi. Dejjem kien jirrakkonta kif intalab joqgħod fiċ-ċentru, ftit aktar ’il quddiem minn kulħadd, u jkanta bħallikieku kien fil-ġlied. Għalkemm kien mar għall-gwerra fl-Angola fl-1977, qatt ma kien ra ġlied dirett. Għar-reġistrazzjoni tal-Innu Nazzjonali ta’ Kuba, ferra l-immaġinazzjoni u r-rieda kollha tiegħu fiha. Kien akkumpanjat mis-saħħa ta’ mħabba li, x’aktarx, la jien u lanqas ħadd mill-ġenerazzjoni tiegħi qatt mhu se jesperjenza.

Waqt li qrajt l-ittri li kiteb in-nannu tiegħi u waqt li kont qed nirrevedi r-ritratti tal-familja, skoprejt li wara ħajtu kien hemm tassew tip ta’ miraklu: xi ħaġa li mlietu bil-fidi u l-passjoni, u li mmanifestat ruħha f’ħolma waqt li kien fil-gwerra fl-Angola. Matul l-aħħar snin ta’ ħajtu, in-nannu tiegħi kien jirreferi għal dan kontinwament. Kien isejjaħlu l-Anġlu Kustodju tiegħu. Fl-istess ħin, matul dan l-istadju ta’ ħajtu, iddedika l-isforzi tiegħu biex jaqta’ ħafna stilel tal-karta, li akkumula sakemm imla borża li tiżen diversi kilogrammi. Skont hu, kien jagħmel dan biex jiġġieled il-marda ta’ Parkinson. Meta rajt ix-xbieha tiegħu jaqta’ stilel, għall-ewwel darba f’ħajti, ħassejt ix-xewqa li niffilmja. Issa, wara mewtu, iddeċidejt li nagħmel film bl-użu ta’ dawk l-ewwel immaġni li qbadt b’kamera.

Din is-sena, il-proġett tal-films tiegħi ntgħażel għall-Master's fil-Produzzjoni tal-Films fl- Iskola tal-Films Elías Querejeta (EQZE) f'San Sebastián. Din hija waħda mill-iskejjel tal-films l-aktar rinomati fid-dinja.

Kemm għall-mentoring eċċellenti tagħha kif ukoll għall-programm tagħha, li jiffoka fuq l-esperimentazzjoni, l-arkivjar, u modi alternattivi ta’ kif tirrakkonta storja, l-EQZE dejjem dehret bħala l-iskola ideali għalija biex nitħarreġ bħala produttur tad-dokumentarji u niżviluppa l-istruttura li se nuża biex nirrakkonta l-istorja tal-film tiegħi.

F'Kuba, m'għandix aktar l-opportunità li nsegwi studji bħal dawn. Għandi lawrja fil-Produzzjoni tat-TV u t-Tfal u l-Adoloxxenti mill- Iskola Internazzjonali tal-Films u t-Televiżjoni (EICTV) , u dan ifisser, fost affarijiet oħra, li ma nistax nibqa' nistudja l-Films Dokumentarji fl-unika skola tal-films f'pajjiżi. Għalija, li ġejt magħżul għall-programm tal-Masters Kreattiv tal-EQZE din is-sena hija opportunità kbira. Dejjem ikun hemm ħafna applikanti, u li tiġi magħżul mhuwiex faċli.

Diġà ħallast 20% tal-miżata tat-tagħlim bil-kontribuzzjonijiet tiegħi stess, u b'hekk irriżervajt postu, li huwa ekwivalenti għal €940,000. Minħabba l-kundizzjonijiet f'Kuba, kien diffiċli ħafna li niġbor dawn il-flus; għalhekk, qed iniedi din il-kampanja ta' crowdfunding bil-għan li niġbor is- €7,500 li għandi bżonn biex inkopri l-bqija tat-tagħlim, il-biljett tal-ajru, u l-appoġġ għall-ewwel ftit xhur tal-iskola, sakemm nikseb permess tax-xogħol. Kull min jixtieq jikkontribwixxi għall-kampanja ta' crowdfunding se jingħata kreditu fil-verżjoni finali tal-film, li t-titlu proviżorju tiegħu huwa "El Blanco de la Estrella." Il-flus miġbura minn din il-kampanja ta' crowdfunding se jintużaw kif ġej:

· Spiża tat-tagħlim

– 3760.00 ewro

· Biljett tal-ajru

– 640.00 ewro

· Ħlas ta' tliet xhur kera + depożitu

– 400.00 x 3 xhur + 700.00 = 1900.00 ewro

· Manutenzjoni

– 400.00 x 3 xhur = 1200.00 ewro

S’issa, il-film kellu l-appoġġ u l-pariri ta’ Paz Encina , permezz tal-workshop online Compañero del Viento , minn Silencio Lab , fejn wara 18-il ġimgħa, żviluppajt l-istruttura u l-iskript tal-film, minbarra li mlejt lili nnifsi b’referenzi u ideat li għenuni nifhem l-approċċ li bih irrid inkompli.

Bibata Uribe , li ilha tippromwovi ċ-ċinema Latino-Amerikana fl-Ewropa mill-2009, tingħaqad ukoll ma' dan il-proġett permezz ta' laqgħa speċjali ħafna fl-EICTV. Hemmhekk, qsamna esperjenza professjonali intensa, fejn, bejn taħditiet, wirjiet, u riflessjonijiet fuq il-films, skoprejna sensibilità komuni. Magħqudin mix-xewqa li nagħtu spazju lil memorji li jirreżistu s-silenzju. Bl-esperjenza tagħha fil-kurazzjoni u t-tixrid, Bibata ġġib perspettiva siewja li tarrikkixxi u tappoġġja dan il-proġett fil-vjaġġ tiegħu lejn it-twettiq.

Huwa umoristiku, ftit xhur ilu dan il-proġett ma kien xejn aktar minn idea oħra minsija f'kexxun bir-ritratti tal-familja. L-istudji tiegħi fl-EICTV ma kinux ħallewni l-ħin biex nesplorah. Issa, kull darba li nerġa' lura għall-kitba u r-riċerka, inħoss il-perspettiva tiegħi fuq id-dinja u ċ-ċinema terġa' tifforma ruħha. Inħoss li qed nibda nifhem it-tifsira tal-imħabba fix-xbihat ta' pajjiżi bl-istess forza li biha nannu ħass l-ispirazzjoni li għenitu jkanta l-innu. Darba ħabib qalli li nannu kien qed jakkumpanjani f'dan il-proċess. Qed nibda naħseb dwaru wkoll: dan il-film huwa l-mod tiegħi kif nerġa' lura għandu, biex nifhem x'inhi dik l-Imħabba l-Kbira li tinsab wara kollox, anke jekk jidher li l-pajjiż qed imut.